Przełomowe zmiany w finansowaniu oświaty - nowa przyszłość polskiego systemu edukacji

PRZEŁOMOWE ZMIANY W FINANSOWANIU OŚWIATY - NOWA PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEGO SYSTEMU EDUKACJI

Na podstawie ustawy z dnia 1 października 2024 r. dotyczącej dochodów jednostek samorządu terytorialnego nastąpiły kluczowe zmiany w finansowaniu oświaty samorządowej oraz dotacji na szkoły, przedszkola i inne placówki oświatowe.

Dotychczasową część oświatową subwencji ogólnej zastąpi kwota potrzeb oświatowych, która będzie przeznaczona na realizację zadań oświatowych przez samorządy oraz  na finansowanie dotacji dla prywatnych placówek oświatowych. Kwota potrzeb oświatowych na jednego ucznia stanie się podstawą obliczania dotacji oświatowej, zastępując dotychczasową subwencję. W 2025 r. kwota ta wyniesie 9477 zł, co oznacza wzrost o 486 zł w stosunku do roku 2024.

Dodatkowo, dotacja przedszkolna zostaje zniesiona, a finansowanie uczniów w wieku od 2,5 do 5 lat będzie oparte na kwocie potrzeb oświatowych.

W celu obliczenia potrzeb oświatowych jednostki samorządu terytorialnego na rok 2025, przyjmuje się potrzeby oświatowe obliczone przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania na podstawie danych według stanu na dzień 15 maja 2024 r.

NOWY MECHANIZM NALICZANIA ŚRODKÓW

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 18 grudnia 2024 r. wprowadza między innymi zmiany w sposobie przyznawania subwencji dla dzieci z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego. Uczniowie uczęszczający do oddziałów integracyjnych będą dotowani na podstawie wagi 9,500, natomiast uczniowie oddziałów specjalnych na podstawie wagi 10,000. Zasady finansowania kształcenia specjalnego w wyżej wymienionych oddziałach pozostają bez zmian. Nie zmienią się również zasady wypłacania dotacji na WWR, natomiast finansowanie uczniów w oddziałach ogólnodostępnych zostanie uwarunkowane od sumy liczby godzin wsparcia realizowanego dla ucznia na podstawie posiadanego przez niego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, jak również IPET-u, czyli Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego.

Waga P88 = 9,500 gdy liczba godzin wsparcia jest większa niż 10;

Waga P89 = 7,100 gdy liczba godzin wsparcia jest większa niż 5 i mniejsza lub równa 10;

Waga P90 = 3,600 gdy liczba godzin wsparcia jest większa niż 2 i mniejsza lub równa 5;

Waga P91= 1,500 gdy liczba godzin wsparcia jest mniejsza lub równa 2 i nie jest równa 0;

W kontekście szkół, mowa o wagach P8-P13.

W sytuacji, gdy szkoły i przedszkola zapewnią 10 lub mniej godzin wsparcia, dotacja na uczniów z niepełnosprawnościami będzie niższa niż było to do tej pory.

LICZBA GODZIN WSPARCIA A WYSOKOŚĆ DOTACJI

Jednostki dotowane będą miały obowiązek comiesięcznego wykazywania liczby godzin wsparcia realizowanego na rzecz uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera i z niepełnosprawnościami sprzężonymi w oddziałach ogólnodostępnych. Liczba godzin wsparcia jest wprowadzana do Systemu Informacji Oświatowej (SIO) na podstawie, której będą określane i wypłacane konkretne kwoty dotacji, na poszczególnych uczniów. Artykuł 12 ustawy o Systemie Informacji Oświatowej (SIO) precyzuje, jakie dane należy gromadzić i umieszczać w systemie. Dla dyrektorów placówek oświatowych wiąże się to z koniecznością regularnego śledzenia danych oraz dostosowywania się do ewentualnych zmian w wysokości otrzymywanej dotacji.

Liczba godzin wsparcia zgodnie z Rozporządzeniem ME oznacza sumę:

§  „tygodniowej liczby godzin zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów (…)”;

§  „tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, realizujących zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym(…)”;

§  „połowy tygodniowej liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, realizujących zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym, organizowanych w grupie (…)”;

§  „tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez nauczyciela posiadającego kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudnionego dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia specjalnego uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi (…)”;

§  „tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych z uczniem przez specjalistów zatrudnionych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia specjalnego uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi (…)”,

§  „tygodniowej liczby godzin zajęć i innych zadań realizowanych przez pomoc nauczyciela dla uczniów z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub niepełnosprawnościami sprzężonymi (…)”.

OKRES ADAPTACYJNY

Warto zaznaczyć, iż zgodnie z treścią art. 107 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego od dnia 1 stycznia do ostatniego dnia miesiąca aktualizacji dotacja udzielana jest na dotychczasowych zasadach. Po pierwszej aktualizacji dotacji, która będzie miała miejsce w marcu 2025 roku, zostanie wdrożony nowy system. 

Reasumując, wprowadzone z nowym rokiem zmiany mają na celu usprawnienie finansowania edukacji przedszkolnej, lepsze dopasowanie dostępnych środków do rzeczywistych potrzeb oraz zapewnienie stabilnych źródeł finansowania dla jednostek samorządu terytorialnego. Z perspektywy długoterminowej, może to prowadzić do poprawy jakości opieki i edukacji przedszkolnej w Polsce. Zachęcamy do zakupu aplikacji ELF EDU®, która pomoże skutecznie zarządzać nowymi obowiązkami, zapewniając łatwość obsługi i pełną zgodność z obowiązującymi przepisami.

ŹRÓDŁA:

Ustawa z dnia 1 października 2024 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2024 poz. 1572),

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz.U.2024.152),

Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie sposobu podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych między jednostki samorządu terytorialnego w roku 2025 (Dz.U. 2024 poz. 1930).

‍